SEPA چیست و چرا این پیامها در انتقالهای بانکی اروپا ظاهر میشوند؟
برای اینکه بهتر متوجه دلیل نمایش پیامهای جدید بانکی شوید، لازم است مفهوم SEPA را بهصورت کوتاه و ساده بررسی کنیم.
SEPA مخفف Single Euro Payments Area به معنی «منطقه پرداخت یورو یکپارچه» است. این سیستم برای آسانسازی انتقال پول بر پایه یورو بین کشورهای اروپایی ایجاد شده است. هدف آن این است که انتقال پول از مثلاً آلمان به رومانی یا از اتریش به هلند، همانقدر ساده باشد که یک انتقال داخلی.
ویژگیهای اصلی شبکه SEPA:
- فقط مخصوص انتقال بر پایه ارز یورو (EUR) است.
- در ۳۶ کشور اروپایی فعال است (از جمله آلمان، فرانسه، ایتالیا، رومانی، بلغارستان و لهستان).
- انواع انتقال در آن شامل SEPA Credit Transfer (SCT) و SEPA Instant Transfer (SCT Inst) است.
تا همین چند سال پیش، سیستم SEPA فقط بررسی فرمت IBAN را انجام میداد و انتقال را بدون تطبیق نام صاحب حساب پیش میبرد، اما اکنون با اجرای قانون جدید اروپایی، بررسی نام گیرنده قبل از انتقال اجباری شده و دقیقاً به همین دلیل پیامهای جدید در بانکها نمایش داده میشوند.
قانون جدید پرداختهای اروپا (Instant Payments Regulation) و تأثیر آن بر پیامهای بانکی
در مارس ۲۰۲۴، اتحادیه اروپا مقررهای را با عنوان Regulation (EU) 2024/886 تصویب کرد که هدف آن تسهیل و یکپارچهسازی «انتقالهای لحظهای یورو» (Instant Credit Transfers) و جلوگیری از تکهتکه شدن بازار داخلی است. یکی از بخشهای مهم این مقرره، الزام به ارائه سرویس Verification of Payee (VoP) توسط ارائهدهندگان خدمات پرداخت (PSP) است.
Verification of Payee (VoP) به زبان ساده
VoP سیستمی است که قبل از اجرای انتقال، نامی که فرستنده وارد کرده و IBAN واردشده را به بانک مقصد میفرستد تا بانک مقصد تأیید کند آیا این نام با صاحب حساب آن IBAN مطابقت دارد یا نه. نتیجهٔ این بررسی معمولاً بهصورت یکی از این حالتها بازگردانده میشود:
- Match: کاملاً مطابق
- Close match: نزدیک، مثلاً اختلاف جانمایی یا فاصله/کاراکتر
- No match: مطابقت ندارد
- Verification not possible / Other: قابلیت تطبیق فراهم نیست یا پاسخ دیگری دریافت شد
این مکانیسم برای کاهش کلاهبرداری و جلوگیری از واریز به حساب اشتباه طراحی شده است.
توجه: اجرای کامل VoP برای PSPهای حوزه یورو تا تاریخهای مشخصی اجباری اعلام شده؛ در نتیجه بانکها در سطح اروپا در زمانهای متفاوت این سرویس را فعال کردهاند یا در حال فعالسازیاند.
پیامهای اخطاری که کاربران موقع انتقال پول دریافت میکنند.
در ادامه پیامهایی که کاربران PayJib و بسیاری از کاربران بانکی در اروپا اخیراً گزارش دادهاند را آوردهایم. زیر هر پیام، ترجمهٔ فارسی و توضیح ساده قرار داده شده است.
۱) “Der Auftrag konnte nicht entgegengenommen werden”
ترجمه: دستور پرداخت قابل پذیرش نیست.
معنی: بانک مبدأ نتوانسته دستور پرداخت را قبول کند. این میتواند به دلایل مختلفی باشد: اطلاعات گیرنده نادرست (مثلاً IBAN غلط)، عدم تطابق نام، یا محدودیتهای داخلی بانک برای پرداختهای بینالمللی.
راهحل پیشنهادی: IBAN و نام گیرنده را دوباره چک کنید؛ در صورت تردید از پشتیبانی پیجیب بخواهید نام را دوباره چک کند.
۲) “Fehler bei der Empfängerüberprüfung”
ترجمه: خطای تائید گیرنده.
معنی: بانک مقصد پاسخ داده که نام واردشده با نام صاحب حساب مطابقت ندارد (No match). در نتیجه بانک مبدأ انتقال را متوقف یا به کاربر هشدار داده است.
راهحل پیشنهادی: نام دقیق ثبتشده در بانک مقصد را از پشتیبانی پیجیب بخواهید (نام حقوقی یا نام کامل). اگر اختلاف جزئی است، گیرنده باید با بانک خودش تماس بگیرد تا مشخص شود نام چگونه در سیستم ثبت شده.
۳) “Empfängerprüfung nicht möglich”
ترجمه: تأیید گیرنده امکانپذیر نیست.
معنی: در حال حاضر سیستم VoP نتوانسته نام را با حساب مطابقت دهد؛ این ممکن است به خاطر قطعی موقت، عدم پشتیبانی بانک مقصد از VoP یا پاسخدهی نامشخص باشد. بانک به شما هشدار میدهد که در صورت ادامهدادن، پرداخت ممکن است به حسابِ دیگری برود.
راهنمای عمل: اگر از درست بودن IBAN و نام مطمئن هستید (مثلاً با دریافت اسکرینشات رسمی از پشتیبانی پیجیب)، میتوانید ادامه دهید؛ در غیر این صورت صبر کنید یا از راههای جایگزین استفاده کنید.
۴) “Name does not match account holder” / “IBAN and name mismatch”
ترجمه: نام با صاحب حساب مطابقت ندارد / نام و IBAN همخوانی ندارند.
معنی: بانک مقصد یا سیستم تطبیق اعلام کرده که نام واردشده با نام ثبتشده برای آن IBAN سازگار نیست. گاهی اختلافِ ترتیبِ نامها، حروف خاص، یا استفاده از نام تجاری به جای نام حقوقی باعث این خطا میشود.
مثال واقعی: اگر گیرنده بهعنوان “Negin Pourazizi” شناخته شود، ولی در سیستم بانکش اسمِ کامل حقیقی “N. Pour-Azizi” ثبت شده باشد، ممکن است پیام No match یا Close match صادر شود.
راهحل: از پیجیب بخواهید نام دقیق ثبتشده از طرف تراکنش دریافت و برای شما ارسال کند.
۵) پیامهای عمومی انگلیسی که ممکن است ببینید
- “Recipient verification failed” (تأیید گیرنده شکست خورد)
- “Beneficiary check not available” (بررسی گیرنده در دسترس نیست)
- “The account holder cannot be verified” (قابلیت تأیید صاحب حساب میسر نیست)
معنی کلی: همان دو حالت بالا؛ یا تطبیق انجام شده و نام نادرست بوده، یا تطبیق ممکن نبوده.
چرا بعضی کشورها یا بانکها بیشتر این پیامها را نمایش میدهند؟
۱. تفاوت در سرعت پیادهسازی VoP: برخی بانکها (مثلاً Sparkasse، Deutsche Bank، ING، UniCredit یا Banca Transilvania) سرویس VoP را زودتر پیادهسازی کردهاند یا پاسخدهیشان سریع و سختگیرانه است؛ این باعث میشود مشتریان آنها بیشتر این پیامها را ببینند.
۲. قوانین محلی و نحوهٔ ثبت نامها: در برخی بانکها نامِ مشتری به صورت کامل حقوقی ثبت میشود (مثلاً شامل پسوندها یا نام خانوادگی موسسه)، در حالی که گیرنده ممکن است اسم کوتاهشده یا اسم تجاری را به شما بدهد.
۳. مشکلات فنی موقتی: گاهی قطعیهای کوتاهمدت بین PSPها باعث میشود پاسخ «verification not possible» برگردد.
۴. نوع حساب یا محدودیتهای بینالمللی: بعضی حسابها یا بانکها در کشورهای خاص بهصورت پیشفرض اجازهٔ تطبیق VoP را نمیدهند یا تنظیمات داخلی دارند که مانع میشود.
آیا این پیامها خطرناکاند یا پول شما «گم» میشود؟
خُب، دو نکته مهم:
- این پیامها معمولاً خطرناک نیستند؛ هدف آنها جلوگیری از اشتباه یا کلاهبرداری است. بانکی که میخواهد پول را بفرستد، فقط کاربر را پیش از نهاییکردن آگاه میکند که ممکن است نام و IBAN تطابق نداشته باشند.
- اگر پرداخت را با وجود پیام “verification not possible” ادامه دهید، مسئولیت ریسک (در صورت واریز به حساب اشتباه) معمولاً بر عهدهٔ پرداختکننده است؛ بنابراین عقلانی است که قبل از ادامه از پشتیبانی پیجیب تأیید بگیرید.
در اکثر موارد، وقتی IBAN صحیح باشد ولی نام متفاوت باشد، بانکها یا پرداخت را موقتا متوقف میکنند یا به شما اجازهٔ ادامه میدهند اما با هشدار. پول معمولاً قابل بازیابی است (از طریق فرآیند برگشت یا پیگیری بینبانکی) اما این میتواند زمانبر و پرهزینه باشد.
راهحلهای پیشنهادی برای مشتریان PayJib (گام به گام)
۱. همیشه IBAN را دوباره چک کنید؛ اشتباه تایپی در یک عدد کافی است تا انتقال متوقف شود.
۲. از پشتیبانی پیجیب بخواهید نام دقیق ثبتشده در بانک را بفرستد؛ ترجیحاً اسکرینشات از صفحهٔ حساب یا یک رسید رسمی.
۳. اگر پیام “Empfängerprüfung nicht möglich” است و شما مطمئنید IBAN درست است، دو گزینه دارید:
- صبر کنید و از پشتیبانی پیجیب تأیید رسمی بگیرید.
- یا اگر عجله دارید و پذیرای ریسک هستید، پرداخت را نهایی کنید (اما بدانید مسئولیت با شما خواهد بود).
۴. اگر پرداخت برگشت خورد یا اشتباه واریز شد: فوراً با پشتیبانی PayJib و بانک مبدأ تماس بگیرید تا فرآیند پیگیری و بازگشت وجه را شروع کنند.
۵. راههای جایگزین: در مواردی که تطبیق VoP مکرراً مشکلساز است، میتوان از سرویسهای انتقال پول بینالمللی استفاده کرد که روی IBAN تمرکز دارند (مانند Wise، Revolut و دیگر PSPها)، البته قبل از استفاده شرایط هر سرویس را بررسی کنید.
توصیههای نهایی:
- اگر پیام هشدار دیدید آرام باشید: این پیامها بخشی از افزایش امنیت در پرداختهای اروپایی است.
- همیشه اطلاعات را دوبار بررسی کنید و در صورت شک با پشتیبانی پیجیب تماس بگیرید.
- PayJib همواره در کنار شماست: اگر با پیامی مواجه شدید که مطمئن نیستید، با پشتیبانی ما تماس بگیرید تا کمک عملیاتی و اطلاعات فنی لازم را ارائه دهیم.
نتیجهگیری
پیامهایی که اخیراً در انتقالهای SEPA میبینید، نشاندهندهٔ افزایش سطح امنیت و اجرای مقررات جدید اتحادیه اروپا هستند. بیشتر این پیامها هشدار یا درخواست تأییدند و لزوماً به معنی مشکلِ شخصی یا هک حساب شما نیستند. با کمی دقت در IBAN و تایید نام از گیرنده، اغلب تراکنشها بدون مشکل تایید و انجام میشوند. و اگر نیاز داشتید، تیم پشتیبانی PayJib آمادهٔ کمک است.
